هیپنوتیزم درمانی در دندانپزشکی
انجام درمان دندانپزشکی برای کودکان مبتلا به ترس و اضطراب، افراد عقب مانده ذهنی و حتی بزرگسالانی که ترس غیرقابل کنترلی از دندانپزشکی دارند، کاری بسیار مشکل است و استفاده از تهدید و مهار فیزیکی علاوه بر تاثیر منفی در دقت و کیفیت کار دندانپزشک، می تواند خاطره ناخوشایندی برای بیمار و به خصوص کودک به جا بگذارد.
از زمان های بسیار دور، بشر ایجاد خلسه و خواص حالت های هیپنوتیزمی را به خوبی می شناخته و در موارد متعددی از کارهای جاودگری و درمانی شمن ها گرفته تا برقراری ارتباط با خدایان (مانند هاتفان معبد دلفی در یونان باستان) و مناسک مذهبی در ادیان گوناگون (مثل مدیتیشن و مراقبه در بودائیان و یا مناسک نماز و نیایش در مسلمانان) ردپای هیپنوتیزم را می توان پیدا کرد.
یکی از راه حل های مفید برای مقابله با این مشکلات، استفاده از بیهوشی عمومی می باشد. در طی بیهوشی، سطح هوشیاری بیمار کاهش یافته و هیچ دردی را احساس نمی کند و از آنجایی که بی حرکت می شود، دندانپزشک می تواند با آرامش کامل و دقت کار خود را انجام دهد.
در درمان دندانپزشکی تحت بیهوشی عمومی، احتمال خونریزی بعد از عمل جراحی کاهش یافته و نیازی به استفاده از داروهای وریدی برای کنترل درد نمی باشد و استفاده از قرص های مسکن جوابگو است. برای این کار بیمار صبح روز عمل، بستری شده و تمامی اعمال لازم در یک جلسه برای وی انجام می گیرد و پس از چک آپ و کنترل شرایط بالینی وی، بعد از عمل در همان روز ترخیص می شود.
استفاده از بیهوشی در امروزه بدلیل امکان مانیتورینگ بهتر شرایط بالینی بیمار و همچنین ساخت داروهای بیهوشی جدید با عوارض کمتر مانند هالوتان (مورد استفاده برای بیهوشی بزرگسالان) خطرات کمتری دارد.
پس هیپنوتیزم حالتی است که بطور معمول، در زندگی روزمره ما جریان دارد بدون اینکه متوجه آن باشیم. خب سؤال این است که این هیپنوتیزم چه خواصی دارد و چه ربطی به دندان پزشکی پیدا می کند؟ پاسخ را باز هم با یک مثال برای شما شرح می دهم. فرض کنید فردی را که بسیار نسبت به دندانپزشکی و اعمال آن ترس و استرس و یا به عبارتی فوبیا (Phobia) دارد. حال اگر بتوان کاری کرد که این فرد بر روی صندلی دندانپزشکی عمیقاً حواسش را به امر دیگری بدهد (مثلاً سفر در جنگل ها یا قدم زدن در کنار دریا یا زیارت یک مکان مقدس) بصورتی که مراحل درمان را نتواند درک نماید، و قادر باشد که درمان دندانپزشکی را با وجود ترس زیاد به راحتی پذیرا گردد، خاصیت واقعی هیپنوتیزم متجلی گردیده است
در واقع کاربرد هیپنوتیزم در پزشکی و بخصوص دندانپزشکی بیشتر در حوزه آرامش بخشی، ترس زدایی و برطرف کردن برخی عادات مانند سیگار کشیدن، تهوع بی مورد، دندان قروچه کردن و … است. همچنین در مواردی خاص برای ایجاد بی دردی نیز می توان از هیپنوتیزم بهره گرفت.
در اینجا ذکر این نکته بسیار مهم است که هیپنوتیزم یک روش کاملاً علمی و مبتنی بر فیزیولوژی طبیعی مغز انسان است و نسبت دادن آن با موارد مافوق طبیعی و خرافات به هیچ عنوان جنبه واقعیت ندارد.
کاربردهای هیپنوتیزم در بیماریهای دهان و دندان
موارد محدودی از درمانهای دندانپزشکی می توانند بدون درد بوده باشند ، در حالی که با کاربرد هیپنوتیزم ، بسیاری از درمانهای دندانپزشکی می توانند بدون درد صورت بگیرند . روشها و تکنیکهایی که در گذشته برای هیپنوتیزم کردن بیماران به کار می رفتند ، بسیار وقتگیر و پر زحمت بودند و برای دندانپزشکانی که در مطب کار می کردند ، قابل استفاده نبودند ، در عصر حاضر با پیشرفتهایی که در زمینه هیپنوتیزم به عمل آمده است ، با استفاده از روشهای سریعتر و مؤثرتر و در زمانی بسیار کوتاه می توان بیماران را در خلسه های هیپنوتیزمی سبک ، متوسط یا عمیق قرار داد . به این ترتیب با کاربرد هیپنوتیزم ، دامنه و امکان درمانهای دندانپزشکی بسیار وسیعتر می شوند .
زمینه های اصلی استفاده از هیپنوتیزم در دندانپزشکی
1 ـ ایجاد آرامش و ریلاکس شدن در بیماران .
2 ـ اطمینان از همکاری بیمارانی که در شرایط عادی برقراری این همکاری با آنان امکان پذیر نیست .
3 ـ کاهش نگرانی و ترس در بیماران .
4 ـ آماده کردن بیماران برای انجام بیحسی های وسیع و یا بیهوشی عمومی .
5 ـ ایجاد بی دردی .
6 ـ ایجاد فراموشی برای باقی نماندن خاطره بد از اعمال دندانپزشکی .
7 ـ پیشگیری از غش و سنکوپ در بیماران .
8 ـ کنترل خونریزی .
9 ـ کنترل ترشح بزاق .
10 ـ ایجاد انجماد عضلانی در کوتاه یا بلند مدت در فک و گردن .
11 ـ طولانی کردن دوره بیحسی ایجاد شده قبلی .
12 ـ انجام راحت قالب گیری از دهان ، هنگامی که بیمار معمولاً در این شرایط حالت تهوع یا استفراغ پیدا می کند .
13 ـ کمک به پذیرش بیمار در نگهداری و حفظ پروتزهای دندانی و یا دستگاههای ارتودونسی در دهان .
